شراره نوری لنز Lens Flare یا فلار لنز از جمله حالاتی است که میتواند زیبایی خارق العاده‌ای را به سوژه موردنظر شما ببخشد. درواقع Lens Flare به حالتی گفته می‌شود که پرتوهای نور برخورد کرده به قسمت جلویی لنز دوربین به طور بلقوه از قسمت های مختلف آن مانند لنز، دیافراگم و حتی سنسور بازتاب شود. این فرایند باعث کاهش کیفیت تصویر و ایجاد اشیا ناخواسته در تصاویر می‌شود. در فلار لنز یک منبع نور نقطه‌ای مانند خورشید وجود دارد که از بقیه صحنه بسیار روشن‌تر است. حال این منبع نور ممکن است در زاویه‌ی دید لنز باشد و یا به عنصر جلویی لنز برخورد کند.
باتوجه به موقعیت منبع نور در تصویر، Lens Flare میتواند تاثیرات مختلفی بر تصویر بگذارد. از جمله میتواند منجر به ایجاد مه یا فقدان کنتراست زیاد، گوی ها و مصنوعات چند ضلعی پراکنده در سراسر تصویر، اشکال نیم دایره ای با رنگ های رنگین کمان، یا ترکیبی از همه‌ی موارد فوق شود. فلار همیشه در عکاسی نامطلوب نیست و همانطور که اشاره شد گاهی اوقات به طور خلاقانه برای افزودن عناصر هنری به تصاویر استفاده می‌شود. در واقع، شراره نوری لنز اغلب عمدا به فیلم و بازی های رایانه‌ای اضافه می‌شود تا حس واقع گرایی را القا کند و تجربه‌ی بصری بیننده را تقویت کند.
شراره نوری لنز پرده ای (Veiling Flare)
شراره نوری لنز انواع و حالات مختلفی دارد؛ از جمله آنها فلار پردهای Veiling Flare است. Veiling Flare زمانی اتفاق می‌افتد که منبع نور روشن، خارج از زاویه‌ی دید لنز قرار داشته باشد اما پرتوهای آن همچنان به عناصر جلویی برخورد کند. این حالت باعث ایجاد یک مه بسیار قابل توجه یا عدم کنتراست می‌گردد. جایی که نواحی تیره‌ی کادر با رنگ های بی‌ثبات، روشن‌تر شده و به نظر می‌رسد که شسته شده‌اند. لنز های عکاسی با کیفیت با عناصر چند لایه، میتواند به کاهش فلار پرده ای کمک نماید.
این نوع از فلار لنز به واسطه عوامل گوناگونی مانند گرد و غبار داخل لنز، قسمت جلویی کثیف، فیلتر لنز کثیف یا با کیفیت پایین، عدم وجود فناوری های چند لایه‌ای ضد انعکاس و … میتواند تشدید شود. در برخی موارد، این موضوع میتواند در تصاویر، بسیار بد به نظر برسد و از کیفیت عکاسی بکاهد.
فلار شبح مانند (Ghosting Flare)
از دیگر انواع شراره نوری لنز، فلار شبح Ghosting Flare است. فلار شبح، نشان دهنده‌ی تمام مصنوعاتیست که در تصویر قابل مشاهده هستند، خواه انعکاس منابع روشن باشد یا اشکالی شبیه به دیافراگم لنز. این گوی ها و یا اشکال چند ضلعی با رنگ های مختلف، معمولا در یک خط مستقیم از منبع نور ظاهر شده و میتوانند کل تصویر را با ده ها مصنوع مختلف بپوشانند. درواقع به این دلیل وجود همین گوی های دایروی مانند در این حالت است که به آن شبح گفته می‌شود. تعداد کل این شبح ها بر اساس تعداد عناصر موجود در هر لنز متفاوت است. معمولا هر چه عناصر بیشتر باشند، شبح های بیشتری نیز در تصاویر ظاهر می‌شوند.
فلار لنز سنسور – فلار نقاط قرمز (Sensor / Red Dot Flare)
به حالتی که پرتوهای نور علاوه بر عناصر لنز و دیافراگم، از سنسور تصویر برداری به لنز منعکس شده و سپس به سنسور تصویر برداری باز می‌گردد، فلار سنسور و یا فلار با نقاط قرمز گفته می‌شود. متاسفانه، به نظر می رسد دوربین های بدون آینه‌ی جدیدتر با فواصل کوتاه، بطور خاص در معرض شراره نوری لنز سنسور هستند.
عوامل تاثیر گذار بر شراره نوری لنز (Lens Flare)
عوامل متعدد گوناگونی بر شراره نوری لنز یا همان فلار لنز تاثیرگذار هستند. از جمله آنها که میتوانند به طور جدی روی تصاویر تاثیر بگذارند شامل موارد زیر است:
- عناصر لنز: هرچه عناصر لنز بیشتر باشند، شبح های بیشتری در تصاویر ایجاد خواهند شد.
- فاصله ی کانونی: لنزهایی با زاویه دید عریض، نه تنها برای کنترل فلار طراحی شده‌اند، بلکه فواصل کانونی کوتاه‌تر باعث کوچکتر به نظر رسیدن منبع نور کوچک می‌شود. علاوه بر آن لنزهای تله فوتو عملکرد بسیار بدتری دارند. زیرا همه چیز را تقویت کرده و از این رو دارای کلاهک های بزرگ یا طویل می‌باشند.
- طراحی لنز: طراحی خوب لنز قطعا میتواند بر فلار لنز تاثیر بگذارد. برای مثال، برند دوربین عکاسی نیکون، لنزهایی با عناصر جلویی فرو رفته‌ای طراحی کرده که میتواند تا حد زیادی فلار و حالت روح را بدون استفاده از فناوری های لایه ای گران قیمت کاهش دهد.
- چند لایه ای ها: عناصر لنز چند لایه‌ای (MRC) قطعا تاثیر زیادی بر عملکرد شراره نوری لنز دارند.
- فیلترها: فیلترهایی با کیفیت پایین به علت ایجاد مشکلاتی نظیر فلار و حالت روح بیشتر در تصاویر، شناخته شده هستند.
- گرد و غبار لنز: تمامی لنزها در طول زمان دچار گرد و غبار جمع می‌شوند. گرد و غبار داخلی میتواند باعث بروز مشکلات بیش تر در فلار پردهای گردد.
- تمیزی عنصر جلویی: انگشتان چرب و سایر ذرات روی عنصر جلویی نیز میتوانند مشکلاتی نظیر فلار یا حالت روح بیشتری شود.
چگونگی اجتباب از فلار لنز
اگر نمی‌خواهید در هنگام عکس برداری و یا فیلم برداری فلار را در صحنه وجود داشته باشد، مراحل زیر را انجام دهید:
- استفاده از کلاهک لنز: مسلما به یک دلیل مشخصی کلاهک های لنز ساخته شده‌اند. این کلاهک ها کمک زیادی به جلوگیری از رسیدن اشعه های مستقیم نور خورشید به عنصر جلویی می‌کنند.
- بکارگیری دست یا شی دیگری: قرار دادن دست روی لنز برای جلوگیری از تابش نور خورشید میتواند فلار و حالت روح را کاملا از بین ببرد.
- استفاده از لنزهای باکیفیت: لنزهای با کیفیت بالا و درجه یک گران می‌باشند، اما اغلب با فناوری های لایه ای شگفت انگیزی تولید می‌شوند. این ویژگی به کاهش چشمگیر یا حتی حذف مشکلات فلار کمک می‌کند.
- بکارگیری لنزهای پرایم: به طور کلی، لنزهای پرایم فرمول های نوری ساده‌تری دارند و در نتیجه قطعا عناصر نوری کمتری دارند. هر چه با عناصر کمتری سر و کار داشته باشید، فلار لنز کمتری در تصاویر نشان داده می‌شود.
- تغییر زاویه ی دید یا قاب بندی: گاهی اوقات فقط تغییر موقعیت منبع نور در عکس شما میتواند باعث تغییر چشمگیری شود.